Remonty balkonów i tarasów Warszawa 2025 – Planowanie i Realizacja

Kawa w wiosennym słońcu na własnym balkonie w Warszawie brzmi jak ideał, prawda? Niestety, rzeczywistość często bywa mniej romantyczna, a upływający czas i zmienna pogoda zbierają swoje żniwo, niszcząc beton, płytki czy balustrady. Kiedy więc stajemy w obliczu problemów takich jak przecieki czy odpadający tynk, kluczowe staje się zrozumienie, że Remonty balkonów i tarasów Warszawa to często potrzebują pilnej interwencji, gdy pojawią się pierwsze oznaki uszkodzeń, aby zapobiec eskalacji problemów i kosztów i zapewnić nie tylko estetykę, ale przede wszystkim bezpieczeństwo. Zaniechanie działania w porę może zamienić drobny mankawszy problem w poważne zagrożenie konstrukcyjne i wygenerować wielokrotnie wyższe koszty naprawy. Regularna ocena stanu tych zewnętrznych przestrzeni to podstawa odpowiedzialnego zarządzania nieruchomością, która pozwala cieszyć się nimi przez lata bez obaw.

Analizując setki realizacji remontowych przeprowadzonych na przestrzeni ostatnich lat na terenie Warszawy, zauważamy wyraźne tendencje dotyczące typowych zakresów prac i związanych z nimi kosztów oraz czasu. Zebrane dane pozwalają wyłonić trzy główne kategorie interwencji, od lekkiego odświeżenia po pełną rekonstrukcję. Różnice w tych parametrach często zależą od stopnia zaawansowania uszkodzeń, pierwotnej technologii wykonania balkonu oraz dostępu do miejsca prac.

Powyższe dane są uśrednione i mają charakter poglądowy; rzeczywisty koszt i czas zawsze zależą od szczegółowej diagnostyki konkretnego obiektu. Zauważalny trend pokazuje, że inwestycja w dokładna diagnostyka stanu technicznego na wczesnym etapie, kiedy uszkodzenia są jeszcze powierzchniowe lub umiarkowane, pozwala na przeprowadzenie prac w niższej kategorii kosztowej i krótszym czasie. Zlekceważone drobne pęknięcia czy problemy z odprowadzeniem wody mogą jednak szybko doprowadzić do sytuacji, gdzie konieczny staje się kompleksowy remont generalny, którego koszt może przekroczyć 2500 PLN za metr kwadratowy, a czas prac wydłużyć się do trzech tygodni lub dłużej.

Rozpoznawanie objawów uszkodzeń wymagających pilnego remontu

Każdy balkon czy taras, bez względu na materiał wykonania czy wiek, poddawany jest nieustannej próbie wytrzymałości ze strony czynników atmosferycznych, takich jak deszcz, mróz, słońce czy wiatr. Ich oddziaływanie, w połączeniu z naturalnym procesem starzenia materiałów i potencjalnymi błędami wykonawczymi, prowadzi do stopniowej degradacji. Umiejętność wczesnego rozpoznania sygnałów ostrzegawczych wysyłanych przez te konstrukcje jest kluczowa, aby uniknąć poważnych problemów i znacząco ograniczyć koszty oraz zakres przyszłych prac remontowych. Można wręcz powiedzieć, że wczesna reakcja to oszczędność w kieszeni i spokój ducha na lata.

Jednym z najbardziej niepokojących objawów jest odpadający beton lub tynk z płyty balkonowej, szczególnie od spodu. Świadczy to najczęściej o korozji zbrojenia, które puchnąc, rozsadza otaczający beton. Widoczne brązowe zacieki lub pęknięcia biegnące wzdłuż linii zbrojenia powinny zapalić czerwoną lampkę ostrzegawczą. Ignorowanie tego problemu jest jak siedzenie na tykającej bombie, grozi oderwaniem się fragmentów betonu. Wyobraźmy sobie upadek kawałka betonu z czwartego piętra; ryzyko jest realne i poważne.

Wszelkiego rodzaju pęknięcia na powierzchni posadzki, przy ścianach budynku, czy w samej konstrukcji balkonu, są równie ważnym sygnałem. Nawet cienkie, włoskowate szczeliny mogą być drogą dla wody opadowej do wnętrza konstrukcji, a szersze, np. przekraczające 0.5 mm szerokości, często wskazują na poważniejsze problemy ze stabilnością lub osiadaniem. Pęknięcia mogą rozprzestrzeniać się w głąb, osłabiając konstrukcję i torując drogę wilgoci, która jest arcywrogiem każdej betonowej struktury na zewnątrz. Analiza charakteru i rozkładu pęknięć daje doświadczonemu oku wiele cennych informacji.

Widoczne zawilgocenia i przecieki, manifestujące się plamami na suficie pod balkonem sąsiedzkim, mokrymi ścianami przylegającymi do balkonu, czy stałą wilgocią pod płytkami nawierzchni, to bezsprzeczny dowód na uszkodzoną lub źle wykonaną hydroizolację. Stojąca woda lub chroniczna wilgoć prowadzi do dalszej degradacji materiałów, rozwoju pleśni i grzybów, a w okresie zimowym do destrukcyjnego działania mrozu, który zamarzając, rozsadza strukturę betonu i wypycha płytki. Czasem wystarczy jedna zima, by z estetycznego tarasu zrobiło się pobojowisko.

Zardzewiałe elementy konstrukcji stalowej, takie jak kotwy balustrad, słupki, czy wsporniki, to problem nie tylko estetyczny, ale przede wszystkim zagrożenie dla bezpieczeństwa. Korozja osłabia stal, zmniejszając jej nośność i stabilność, co w przypadku balustrad może prowadzić do ich nieoczekiwanego zawalenia. Często rdza na powierzchni stali to tylko wierzchołek góry lodowej, a właściwa korozja postępuje niewidocznie wewnątrz elementów mocujących, podpowiadając cichaczem, że stabilność konstrukcji jest iluzoryczna.

Niestabilne balustrady są bezpośrednim i oczywistym zagrożeniem życia i zdrowia użytkowników. Jeśli balustrada chwieje się, rusza w swoich punktach mocowania do płyty, lub widać pęknięcia wokół kotwienia, konieczna jest natychmiastowa interwencja. W niektórych przypadkach, zwłaszcza w starszym budownictwie, same materiały (np. stare stalowe kątowniki) mogły ulec osłabieniu przez korozję do takiego stopnia, że wymagają wymiany na nowe, spełniające obecne normy bezpieczeństwa, takie jak minimalna wysokość 1.1 metra i odpowiednia sztywność. Pamiętajmy, że balustrada ma chronić przed upadkiem, a nie stwarzać dodatkowe niebezpieczeństwo.

Choć mniej krytyczna dla samej konstrukcji, zniszczona nawierzchnia, pękające lub luźne płytki, uszkodzone fugi, czy popękane deski tarasowe, są często pierwszym wizualnym sygnałem problemów z hydroizolacją lub wylewką spadkową. Stojąca woda na powierzchni lub woda penetrująca pod posadzkę to główny wróg. Zniszczona nawierzchnia nie tylko szpeci, ale może tworzyć niebezpieczne progi czy miejsca, gdzie łatwo się potknąć, a przede wszystkim świadczy o tym, że system odprowadzania wody lub bariera przeciwwodna nie działają poprawnie.

Rozpoznanie tych objawów to pierwszy krok do uratowania balkonu lub tarasu. Działając proaktywnie, można zapobiec kosztownym naprawom strukturalnym i cieszyć się bezpieczną, funkcjonalną przestrzenią zewnętrzną przez wiele lat. Pamiętajmy, że natura jest nieubłagana, a siła zamarzającej wody potrafi dokonać spustoszenia w nawet najlepiej wykonanej konstrukcji, jeśli tylko znajdzie lukę. Dlatego reagujmy, zanim będzie za późno i problem narosnie do niebotycznych rozmiarów, tak jak pęknięcia, które z czasem mogą objąć całą powierzchnię płyty balkonowej.

Proces diagnostyki stanu technicznego balkonu lub tarasu

Zanim ruszymy z młotkiem, szpachlą czy workiem kleju, niezbędne jest dogłębne zrozumienie, co tak naprawdę dolega naszemu balkonowi czy tarasowi. Remont bez precyzyjnej diagnozy przypomina leczenie pacjenta bez postawienia właściwej diagnozy – to działanie po omacku, obarczone ryzykiem pominięcia sedna problemu i w efekcie, poniesienia niepotrzebnych kosztów. Stąd też, proces diagnostyki stanu technicznego balkonu lub tarasu w Warszawie to absolutny fundament każdej profesjonalnej interwencji. Nie ma tu miejsca na zgadywanie, musi być ścisłe podejście i twarde dane.

Punktem wyjścia jest zawsze szczegółowa inspekcja wizualna, przeprowadzana przez doświadczonego fachowca. Patrzymy nie tylko na oczywiste uszkodzenia, jak odpadający tynk czy pęknięte płytki, ale szukamy subtelnych sygnałów: przebarwień, wykwitów solnych, śladów zarysowań, kondycji spoin, prawidłowości uformowania spadków, stanu obróbek blacharskich i odwodnienia. Badamy stan wszystkich widocznych elementów konstrukcyjnych, w tym belki wspornikowe (jeśli są), płyty nośnej (z obu stron, o ile dostęp pozwala), oraz elementów balustrady wraz z mocowaniami.

Na tym etapie wykorzystujemy również podstawowe narzędzia pomiarowe, takie jak mierniki wilgotności do oceny nasycenia materiałów konstrukcyjnych wilgocią – w betonie wilgotność powyżej 4-5% masowo powinna budzić zaniepokojenie. Termowizja może pomóc zlokalizować potencjalne mostki termiczne i obszary chronicznego zawilgocenia niewidoczne gołym okiem. Badamy też "na słuch" stan nawierzchni, opukując płytki i wylewkę w poszukiwaniu pustek powietrznych lub odspojeń.

Kiedy wizualna inspekcja i proste pomiary nasuwają podejrzenia dotyczące głębszych problemów, sięgamy po bardziej zaawansowane metody diagnostyczne. Badania nieniszczące, takie jak użycie sklerometru (młotka Schmidta) do oceny szacunkowej wytrzymałości betonu na ściskanie czy urządzenia do wykrywania zbrojenia (profometr) pomagające określić grubość otuliny betonu i rozkład prętów, są nieocenione. Za cienka otulina, np. poniżej 15-20 mm, zwiększa ryzyko korozji zbrojenia pod wpływem karbonatyzacji betonu i chlorków niesionych przez wodę.

W uzasadnionych przypadkach konieczne mogą być również badania pół-niszczące, polegające na pobraniu niewielkich próbek (np. rdzeni betonowych) w celu laboratoryjnej analizy wytrzymałości, gęstości czy głębokości karbonatyzacji betonu. Niekiedy trzeba wykonać lokalne odkrywki – usunąć fragment nawierzchni, by zbadać stan hydroizolacji pod spodem. Takie interwencje są minimalne i precyzyjnie planowane, ale dają pewność co do kondycji ukrytych warstw konstrukcyjnych, których wzrok nie sięga, a bez wiedzy o których remont jest tylko kosmetyką.

Kluczowym elementem diagnostyki jest ocena stanu płyty nośnej. Czy występują na niej trwałe ugięcia przekraczające dopuszczalne normy? Czy widać ślady poważnej korozji zbrojenia lub ubytki betonu osłabiające strukturę? Te pytania wymagają często inżynierskiej oceny. Równie istotna jest jakość istniejących izolacji – przeciwwilgociowej i termicznej. Jeśli hydroizolacja jest nieszczelna lub jej brakuje, to główny problem, który wymaga bezwzględnego rozwiązania. Brak lub uszkodzenie izolacji termicznej może z kolei prowadzić do przemarzania płyty i dalszej destrukcji.

Na końcu procesu diagnostycznego, a wcale nie mniej ważne, jest precyzyjna ocena stanu technicznego balustrady oraz punktów jej mocowania. Czy kotwienia są stabilne? Czy materiał balustrady (stal, aluminium, szkło, drewno) jest w dobrym stanie i spełnia wymogi bezpieczeństwa? Testy "na szarpanie" balustrady i badanie stanu betonu w miejscu kotwień pozwalają ocenić, czy konieczna jest jej wymiana, wzmocnienie czy tylko renowacja. Podjęcie decyzji o remoncie balustrady na podstawie tej oceny jest kluczowe dla zapewnienia pełnego bezpieczeństwa użytkowania balkonu.

Dopiero po zebraniu wszystkich danych z inspekcji wizualnej, pomiarów i ewentualnych badań próbek, możliwe jest przygotowanie szczegółowego protokołu diagnostycznego. Ten dokument staje się mapą drogową dla planowanych prac, precyzyjnie określając zakres niezbędnych napraw, wybór technologii i materiałów, a także pozwalając na rzetelne oszacowanie kosztów. Remont balkonu w oparciu o solidną diagnozę to gwarancja, że naprawiamy to, co faktycznie jest zepsute i problem nie powróci jak bumerang po pierwszej lepszej zimie, bo np. pominięto naprawę korodującego zbrojenia pod płytkami.

Etapy kompleksowego remontu balkonów i tarasów – Od A do Z

Przystępując do remont balkonu w, musimy traktować ten proces metodycznie, jako sekwencję ściśle powiązanych ze sobą działań. Nie jest to jednorazowy strzał, a raczej zorganizowana operacja budowlana. Kompletny remont balkonów i tarasów to podróż przez kilka kluczowych etapów, z których każdy ma swoje specyficzne zadania i wymagania. Zaniedbanie któregokolwiek z nich mści się w przyszłości, najczęściej w postaci powracających problemów z wilgocią i zniszczeniem nawierzchni. Tak jak dobry dom potrzebuje solidnych fundamentów, tak trwały balkon wymaga precyzyjnego wykonania wszystkich warstw.

Wszystko zaczyna się od solidnej fazy przygotowawczej. Po zakończeniu diagnostyki, która precyzyjnie określa problem i zakres prac, następuje sporządzenie szczegółowej wyceny, uwzględniającej materiały i robociznę. To moment, gdy klient akceptuje kosztorys i plan działania. Następnie, przed rozpoczęciem właściwych prac, zabezpiecza się obszar pod balkonem (np. siatkami ochronnymi) i wokół niego – okna, drzwi, elewację przylegającą do balustrady, aby uchronić je przed zabrudzeniem i uszkodzeniem podczas prac. Usuwa się też wszystkie ruchome elementy – meble, doniczki, anteny.

Pierwszym fizycznym etapem na samym balkonie jest rozbiórka istniejących, uszkodzonych warstw. Oznacza to zdjęcie starej nawierzchni (płytek, desek, żywicy), usunięcie skorodowanej wylewki spadkowej (jeśli była i jest w złym stanie), a co najważniejsze – dotarcie do starej hydroizolacji i jej staranne usunięcie aż do gołej płyty konstrukcyjnej. To brudna robota, generująca gruz i hałas, ale absolutnie niezbędna, by zacząć pracę na zdrowym fundamencie. Usunięcie wszystkich wadliwych i nietrwałych warstw pozwala zobaczyć prawdziwy stan płyty konstrukcyjnej, do której często dopiero teraz można w pełni dotrzeć z pracami naprawczymi.

Po usunięciu starych warstw następuje naprawa i przygotowanie podłoża, czyli samej płyty konstrukcyjnej balkonu. Na tym etapie wykonuje się wszelkie niezbędne naprawy strukturalne – uzupełnia się ubytki betonu przy użyciu specjalistycznych zapraw naprawczych (często wzmacnianych włóknami), czyści i zabezpiecza antykorozyjnie odsłonięte zbrojenie, a w razie potrzeby, stosuje się systemy wzmocnienia konstrukcji. Kluczowe jest również uformowanie nowego spadku, zwykle na poziomie 1.5% do 2% w kierunku odwodnienia, co zapewni skuteczne odprowadzanie wody i zapobiegnie jej zastojom na powierzchni. Robi się to za pomocą specjalnej wylewki cementowej lub zaprawy spadkowej.

Sercem każdego trwałego remontu balkonu jest wykonanie niezawodnej hydroizolacja balkonów i tarasów. Po wyrównaniu i wysuszeniu podłoża, nałożona zostaje nowa warstwa przeciwwodna. Stosuje się różne technologie: najpopularniejsze są elastyczne, dwuskładnikowe masy uszczelniające (tzw. "folie w płynie"), często na bazie cementów modyfikowanych polimerami lub żywic poliuretanowych, aplikowane pędzlem lub pacą w minimum dwóch warstwach o łącznej grubości co najmniej 2 mm. Krytyczne jest szczelne wykonanie wywinięć hydroizolacji na ściany (na wysokość co najmniej 15 cm) oraz precyzyjne uszczelnienie newralgicznych punktów, takich jak odpływy liniowe lub punktowe oraz mocowania balustrady.

Następnie, na świeżo wykonaną i wyschniętą hydroizolację często układa się warstwę ochronną lub drenażową, w zależności od wybranego systemu i przyszłej nawierzchni. Chroni to delikatną warstwę uszczelniającą przed uszkodzeniami mechanicznymi podczas dalszych prac i zapewnia wentylację. Dopiero na tak przygotowanym podłożu i warstwie ochronnej układa się kolejną warstwę, która będzie nośnikiem dla docelowej nawierzchni – może to być kolejna warstwa jastrychu (szlichta), jeśli wymagana jest większa grubość podbudowy, lub bezpośrednio warstwa klejowa pod płytki.

Ostatnim etapem, widocznym dla użytkownika, jest wykonujemy staranne wykończenie, czyli ułożenie nowej nawierzchni. Najczęściej są to płytki gresowe lub ceramiczne przeznaczone do stosowania na zewnątrz – muszą być mrozoodporne, antypoślizgowe i nienasiąkliwe. Stosuje się do nich elastyczne kleje i fugi, które wytrzymają pracę podłoża w zmiennych temperaturach. Alternatywą mogą być deski kompozytowe lub drewniane układane na ruszcie (co zapewnia dodatkową wentylację), żywice, czy nawet odpowiednio przygotowane betonowe powierzchnie. Równie ważne jest prawidłowe wykonanie obróbek blacharskich (okapników) na krawędzi balkonu, które odprowadzają wodę poza jego obręb i chronią boczne powierzchnie płyty. Czasem na tym etapie montowana jest też nowa lub odnowiona balustrada.

Prawidłowe wykonanie wszystkich tych etapów, z dbałością o detale i zastosowaniem systemowych rozwiązań (gdzie wszystkie materiały w warstwach "dogadują się" ze sobą), jest kluczem do trwałości remontu. Pominięcie choćby jednej warstwy, np. gruntowania przed hydroizolacją, czy użycie niewłaściwych materiałów, potrafi zniweczyć cały wysiłek i zainwestowane pieniądze. Kompleksowy remontu balkonów i tarasów to proces, który wymaga wiedzy, doświadczenia i cierpliwości – zarówno od wykonawcy, jak i inwestora, ale efekt w postaci pięknej i trwałej przestrzeni zewnętrznej jest tego warty.

Wybór odpowiedniej firmy do remontu balkonów i tarasów w Warszawie

Wielu właścicieli nieruchomości w Warszawie staje przed pytaniem: jak znaleźć zaufanego wykonawcę, gdy stawką są remonty balkonów i tarasów: od A do Z? Rynek oferuje wiele opcji, od jednoosobowych ekip "złotych rączek" po duże firmy budowlane. Kluczowe jest jednak wybranie partnera, który rozumie specyfikę tych konstrukcji i potrafi zapewnić trwałe, a nie tylko tymczasowe rozwiązanie problemów. Decyzja ta ma długofalowe konsekwencje, bo źle przeprowadzony remont to gwarancja rychłego powrotu problemów, co w dalszej perspektywie oznacza wyższe koszty i frustrację. To trochę jak szukanie dobrego lekarza – nie wybierzesz pierwszego lepszego, gdy chodzi o poważną sprawę.

Jednym z najważniejszych kryteriów jest doświadczenie i specjalizacja firmy. Czy firma, którą rozważamy, rzeczywiście ma udokumentowane lata praktyki w renowacji balkonów i tarasów w? Warto zapytać o liczbę przeprowadzonych realizacji, poprosić o referencje od poprzednich klientów lub zdjęcia ukończonych projektów. Firma specjalizująca się w remontach balkonów będzie znać najczęstsze przyczyny awarii, nowoczesne technologie materiałowe i metody pracy najlepiej dostosowane do specyficznych warunków panujących na zewnątrz, w przeciwieństwie do ekipy zajmującej się wszystkim po trochu. Doświadczony fachowiec od razu zauważy, co wymaga naprawy, a co można jeszcze uratować, kierując nas na ścieżkę racjonalnych działań.

Kolejnym kluczowym aspektem jest metodyka pracy, w szczególności podejście do diagnostyki. Renomowana firma zajmująca się remontów balkonów w nie zaproponuje rozwiązania przez telefon czy po krótkich oględzinach. Zawsze zacznie od szczegółowej analizy stanu technicznego, korzystając z odpowiednich narzędzi i wiedzy, o czym mówiliśmy w poprzednim rozdziale. Ich podejście do remontów balkonów w opiera się na profesjonalnej diagnostyce, co oznacza precyzyjne zidentyfikowanie problemów i ich przyczyn, a nie tylko maskowanie objawów. Zleceniodawca powinien otrzymać szczegółowy raport z oględzin wraz z uzasadnieniem zaproponowanych prac. To świadczy o rzetelności i transparentności działania.

Istotnym elementem jest stosowanie przez firmę zaawansowanych technologii i wysokiej jakości materiałów, zwłaszcza w zakresie hydroizolacja balkonów i tarasów. Dobre firmy inwestują w szkolenia dla swoich pracowników i używają sprawdzonych, systemowych rozwiązań czołowych producentów, które gwarantują trwałość i odporność na warunki atmosferyczne. Należy zapytać o technologie hydroizolacji, jakie stosują (np. poliuretanowe membrany płynne, specjalistyczne masy cementowe, systemy z żywic), ich właściwości i żywotność. Firma, która stawia na jakość materiałów, daje lepsze rokowania na długowieczność wykonanej naprawy. Oszczędzanie na materiałach to oszczędzanie na własnej przyszłości.

Komunikacja i transparentność procesu remontowego to cecha dobrych wykonawców. Profesjonalna firma jasno przedstawia harmonogram prac, informuje o każdym etapie, o ewentualnych niespodziewanych problemach i proponowanych sposobach ich rozwiązania. Proces prowadzony jest w sposób przejrzysty; klient powinien czuć się informowany i zaangażowany w projekt na tyle, na ile sobie tego życzy. Unikajmy firm, które dają ogólnikowe wyceny, unikają precyzyjnych pytań i nie potrafią szczegółowo opisać kolejnych kroków remontu – to często zły zwiastun.

Gwarancja na wykonane prace jest naturalnym elementem usługi świadczonej przez profesjonalistów. Solidna firma udziela gwarancji na swoje usługi, w szczególności na wykonane warstwy hydroizolacyjne, często na okres od 2 do 5 lat, a nawet dłużej, w zależności od zakresu prac i zastosowanych materiałów. Zapytaj o warunki gwarancji – co dokładnie obejmuje i na jak długo. Gwarancja nie tylko chroni inwestora w przypadku ewentualnych wad, ale świadczy też o pewności wykonawcy co do jakości swojej pracy. Firma, która jest pewna swoich umiejętności, nie boi się wziąć odpowiedzialności za swoje dzieło.

Wreszcie, warto zauważyć, że dobre firmy traktują każdy projekt indywidualnie. Każdy balkon czy taras ma swoją historię, swoje problemy i specyficzną konstrukcję. Nie ma dwóch identycznych przypadków. Renomowany wykonawca przeprowadzi diagnostykę specyficzną dla danego miejsca i zaproponuje rozwiązanie "na miarę", a nie gotowy szablon. Ich doświadczenie pozwala rozwiązywać nawet skomplikowane problemy konstrukcyjne, często wymagające nieszablonowego podejścia. Zaufanie do takiego partnera, który szuka najlepszego rozwiązania dla konkretnego problemu, jest inwestycją w trwałość i funkcjonalność naszej przestrzeni.

Choć może się wydawać, że wybór firmy to tylko kwestia porównania cenników, w przypadku remontu balkonu cena często jest wskaźnikiem, który należy traktować z dużą rezerwą. Najniższa oferta na remont balkonów w może oznaczać cięcia kosztów na materiałach, niedokładną diagnozę lub pośpieszne wykonanie – wszystko to, co prowadzi do szybkiego powrotu problemu. Wartość prawdziwie trwałe rozwiązanie problemu leży w jakości wykonania, odpowiednich materiałach i rzetelnym podejściu, które zapewnia spokój na lata. W przypadku remontu balkonu i tarasu w Warszawie, gdzie warunki bywają trudne dla tych konstrukcji, wybór sprawdzonej firmy jest kluczową decyzją, która pozwoli cieszyć się przestrzenią zewnętrzną bez trosk.